Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΛΟΥΚΑΣ «ΙΣΤΟΡΕΙ» ΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ - π. Βασίλειος Ι. Καλλιακμάνης

 Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΛΟΥΚΑΣ

«ΙΣΤΟΡΕΙ» ΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ

π. Βασίλειος Ι. Καλλιακμάνης

              

  α) Οι πληροφορίες των ιερών ευαγγελιστών για την Παναγία δεν είναι πολλές. Τις περισσότερες από αυτές διασώζει ο ευαγγελιστής Λουκάς. Είναι ε­κεί­­νος που α­να­φέρει, εκτός από τη θεία Γέννηση, κι άλλες στιγμές για το βίο της μητέρας του Κυ­ρίου. Ο Λουκάς «ι­στό­ρησε» το πρόσωπο της Παναγίας και σε αυτόν απο­δί­δο­νται ορι­σμέ­νες θαυ­μα­τουρ­γές ει­κό­νες. Κάποιοι σκανδαλίζονται, όταν ακούνε ότι ο ευαγγε­λι­στής Λουκάς εικονογράφησε εικόνες της Παναγίας, διότι μερικές από αυτές είναι με­τα­γενέ­στερων αιώνων. Ό­μως, το ρήμα «ιστορώ» έχει τουλάχιστον τρεις δια­φορετικές ση­μασίες που αλληλοσυνδέονται. Πρώτον: εξι­στο­ρώ, αφηγούμαι, διη­γού­μαι· δεύ­τε­ρον: ανα­θυ­μού­μαι, αναπολώ, αναπλάθω και  τρίτον: ζωγραφίζω. Εξάλ­λου σε πολλές ε­πι­­γραφές ναών βρίσκουμε τη φράση, «ο ναός ούτος ιστορήθη» υπό του τάδε αγιο­γράφου. Οπότε για τους πιστούς χριστιανούς τα πράγματα είναι απλά. Δεν έχει μεγά­λη σημασία, εάν η «ιστόρηση» γίνεται με λόγια ή με χρώματα. Οπότε, όλες οι εικόνες της Παναγίας συνδέονται με τον Λουκά, αφού αυτός διασώζει α­ψευ­δείς μαρτυρίες για το τίμιο πρόσωπό της.

β) Στις ιερές Παρακλήσεις του δεκαπενταύγουστου αλλά και τη με­γάλη γιορ­τή της Ορ­θο­δοξίας, το Πάσχα του καλο­και­ριού, δια­βά­ζονται στην Εκκλησία περι­κο­πές από το ευαγγέλιό του, (Λουκ. 1,39-49, 56), (Λουκ. 10, 38-42 και 11, 27-28). Στο ευαγγέλιο της μικρής Παράκλησης, που αναγινώσκεται και στον όρθρο της εορτής, περιγράφεται η επίσκεψη της Μαριάμ στην Ελι­σά­βετ, μητέρα του τιμίου Προ­δρόμου. ΄Οταν οι δυο γυναίκες αντάλλαξαν το συ­νη­­θι­σμέ­νο ασπασμό, «εσκίρτη­σε το βρέφος εν αγαλλιάσει εν τη κοιλία αυτής». Ο Πρόδρομος από τα σπλάχνα της μητέρας του α­να­γνώρισε τον καρπό της κοιλίας της Παρθένου! Πλήρης Πνεύματος Αγίου η Ελι­σά­βετ φώναξε δυνατά: «Είσαι ευλογημένη από τον Θεό περισσότερο από όλες τις γυ­ναίκες. Ευλογημένο και το παιδί που έχεις στα σπλά­χνα σου. Χαρά σε σένα που πίστεψες, ότι θα εκπληρωθούν τα λόγια του ευαγ­γε­λι­σμού».

            γ) Τότε η Μαριάμ είπε: «Η ψυχή μου δοξάζει τον Κύριο, και το πνεύμα μου νιώ­­θει αγαλλίαση για το Θεό, το σωτήρα μου, γιατί έδειξε την ευμένειά του στην τα­πει­νή του δούλη. Από τώρα θα με καλοτυχίζουν όλες οι γενεές, γιατί ο δυνατός Θεός έκανε σε μένα θαυμαστά έργα». Και πράγματι εδώ και δυο χιλιάδες χρόνια οι γε­νεές των ανθρώπων μα­καρίζουν την Παρθένο Μα­ρία, την μη­τέρα του ενα­νθρω­πή­σα­ντος Λόγου και μη­τέ­ρα όλου του κόσμου. Κτίζουν προς τιμήν της περίλαμπρα μονα­στή­ρια, μεγάλους ναούς και ταπεινά εξωκλήσια, εκφωνούν θεσπέσιους λόγους, συνθέ­τουν ύμνους, ποιήματα και μελωδίες ιερές, αγιογραφούν εικόνες και αναδεικνύουν μεγάλα προ­σκυ­νήματα.

            δ) Στο ευαγγελικό ανάγνωσμα της μεγάλης Παράκλησης και της θείας Λειτουρ­γίας της γιορτής αναφέρεται η επίσκεψη του Χριστού στο σπίτι των αδελφών Μάρθας και Μαρίας. Η Μαρία κάθισε «παρά τους πόδας» του Ιησού και άκουγε τη διδαχή του.  Η Μάρθα που έτρεχε συνεχώς για να διακονήσει  τους υψηλούς επισκέ­πτες, πήγε στον Ιησού και του είπε: « Κύριε δε νοιά­ζεσαι που η αδελφή μου με άφησε μόνη να σε περιποιούμαι; Πες της να με βοη­θή­σει». Κι ο Ιησούς της αποκρίθηκε: «Μάρ­θα, Μάρθα, ασχολείσαι κι αγωνιάς για τό­σα πολλά πράγματα, ενώ ένα μόνο χρειάζεται. Αυτό διάλεξε και η Μαρία».

            ε) Στο τέλος του ευαγγελίου επισυνάπτονται τα λόγια κάποιας γυναίκας, η ο­ποία ακούγοντας τη διδασκαλία του Κυρίου για τα δαιμονικά πνεύματα, φώναξε δυ­να­τά μέσα από το πλήθος: « Μακαρία ἡ κοιλία ἡ βαστάσασά σε καί μαστοί οὕς εθή­λα­σας» (Λουκ.11,27). Η απλή  αυτή γυναίκα μακάρισε τη Μάνα που Τον κυο­φόρησε και Τον γαλούχησε. Ο Κύ­ριος όμως, υπερβαί­νο­ντας τη σχέ­ση υιότητας που τον συ­νέ­δεε με τη Μητέρα του, απάντησε: «Μα­κά­ριοι είναι όσοι ακούνε και εφαρμόζουν το λόγο του Θεού». ΄Οσοι τον έχουν ως πολύ­τιμο θησαυρό στην καρδιά τους, ως απλα­νή οδη­γό στη ζωή τους. Και σε άλλη περίπτωση, όταν οι μαθητές τον ειδοποί­ησαν, ότι τον αναζητούν η μητέρα και οι αδελφοί του, Εκείνος έδω­σε παραπλήσια α­­πά­ντη­ση: «Μητέρα μου και αδελφοί μου είναι αυτοί εδώ που ακούνε το λόγο του Θεού και τον εφαρμόζουν» (Λουκ. 8,21).

            στ) Αλλά και η Παναγία στην τήρηση των λόγων του Κυρίου παραπέμπει και ε­κείνον υποδεικνύει ως Σωτήρα του κόσμου. Είναι χαρακτηριστική η φράση της προς τους υπηρέτες στο γάμο της Κανά: «ότι σας πει, να το κάνετε» (Ιωάν. 2, 5), αλλά και η κίνησή της στη βυζαντινή εικόνα, που δείχνει με το δεξί χέρι τον Υιό της. Οπότε, η τή­ρηση του εντολών του Κυρίου συνιστά μέγιστη τιμή προς το πρόσωπό της. Κι αυτό αποτελεί κομβικό σημείο κάθε θεο­μη­το­ρι­κής γιορτής. Διότι μπορεί εθιμικά να εορτά­ζουμε ως ορθόδοξοι την εορτή της Πα­να­γίας και να ταξιδεύουμε μέχρι τον μακρινό Πόντο, την Τήνο, τη Σουμελά, το Μ. Σπήλαιο ή αλλού την ημέρα της κοίμησής της, αλ­λά η ζωή μας να είναι ασύμβατη με τα ευαγ­γελικά λόγια.  

            ζ) Αν πράγματι θέλουμε να τιμήσουμε την Κυρία Θεοτόκο και μεγάλη Μάνα του λαού μας, δεν έχουμε παρά να ακολουθήσουμε τη διδαχή και το παράδειγμα του Υιού της. Να εμπνευσθούμε από τα ζωογόνα μηνύματα της ανι­διο­τε­λούς αγάπης, της ζωντανής ελπίδας, της χριστιανικής δικαιοσύνης, της αλληλεγγύης και της θυσίας για τον αδελφό, αλλά και της τιμής προς κάθε άνθρωπο. Τότε η κοινωνία δε θα διο­λι­σθαίνει σε πνευματική παρακμή, απανθρωπισμό, αναίδεια, αλαζονεία, έχθρα και κάθε μορφής αδικία. Αλλά θα γίνεται κοινωνία ανθρωπινότερη, δικαιότερη, αγιότερη. Κοι­νωνία που θα σέβεται το πρόσωπο του Κυρίου, της Παναγίας, των αγίων και συνεκ­δο­χικά τα πρό­­­σωπα όλων των ανθρώπων.   

(Μακεδονία 15.8.2010)